Arujeriya

(runangakatsva kubva kuAlgeria)

Arujeriya, Arujeria (kureva Algeria; Chiarabhu: الجزائر (al-Jazā'ir), Chibhebha:ⴷⵣⴰⵢⴻⵔ (Dzayer) kana Rujazaire, zita rayo repachihofisi i-Utemabanze we Rudhende rwe Vajazira inyika iino wanikwa muziwumbe re Afurika kuMaodzanyemba. Arujeriya inyika ye Uyisalama, gutaguru rayo rinonzi Aruja[2] uye inyika iri muchikamu cheMagharibhi. Kumaodzanyemba kwayo yakaganhwa ne bhahari re Medhiteraniya, uye kumaodzanyemba-emabvazuva yakaganhwa ne Tunisia, kumabvazuva neRibhiya uye neNayizhe kuchamhembechemaodzanyemba. Kuchamhembechemadokero chayo kune Maari ne Moritani, uye kumadokero kwe Sahara yakaganhwa neMoroko.

Arujeriya
الجمهورية الجزائرية الديمقراطية الشعبية
ⵟⴰⴳⴷⵓⴷⴰ ⵜⴰⵎⴻⴳⴷⴰⵢⵜ ⵜⴰⵖⴻⵔⴼⴰⵏⵜ ⵜⴰⵣⵣⴰⵢⵔⵉⵜ

Nasifla Presifla
Mitauro yekuMatare: Chiarabbu, Berber
Guta Guru: Algiers
Nharaunda: 2381741 km²
Hugari hweVanhu: 40,400,000[1] (2016)
Tsinhano yeHugari: 15.9 km²
I TLD: .dz
الجزائر.

Arujeriya inyika hombe kwazvo muAfurika yese asi ruzhinji rwenyika yacho iGwenga re Sahara.

Zita renyika rakatorwa kubva kugutaguru rakadaidzwa nezita rimwe chete rekuti "al-fill-ir" kana nyika nhasi ichienda kumutauro weChiarabhu.

Vanhu vekuArujeriya vanonzi Vaarujeri uye munhu mumwechete anonzi Mwarujeri (Muarujeri).

Vambo rezita chinjirudza

Zita renyika rinobva kuguta reArujyezi iro rinobva kuchiarabhu al-Jazāʾir (الجزائر, "zvitsuwa"),[3] chimiro chakatemerwa chekare Jazāʾir Banī Mazghanna (جزائر بني مزغنة, "Zvitsuwa zveMadzinza eMazghanna"),[4][5][6] rinoshandiswa nevadzidzi vevatarivenyika vekare senge al-Idrisi.

Al, el, il, - anowanikwa mu Chiarabhu akati fananei na "ru-", "re-", "ri" we Chishona, saka al-Jaza-ir anenge ari ru-Jaza-ire.

Taranyika chinjirudza

 
El Kantara Biskra Arujeriya

Huwandu hwe chikamu chenzvimbo ye Arujeriya hwuri mugwenga, iro gwenga re sahara ririkudivi rechamhembe, saka chimuzana chemakumimaviri (20%) che chekumaodzanyemba enyikayo, ndiko kunenzvimbo ine ruzhinji rwe mamisha evanhu. Idzo nzvimbo dzacho dzirikudhuze ne Gombe re Medhiteriyani uye neMakomo e Atlasi. Iyo Atlasi yakakura kusvika mamita ezvuruzviviri mazanamatatu-nesere (2,308m) pamusoro pemwero we bhahari.

Gwenga re sahara rinotanga kuAtlasi uye richienda kuchamhembe kwe chisi che usw, richizobvaratevera unda unejecha pasitorina zvinomera. Kuchamhembe chenzvimbo dziri kumusoro, dzine matombo chete.

Kudzikirira kuchamhembe kunemakomo akaita seTassili n'Aijier ne Ahaggar, idzi dzine hurefu hwunosvika mamita ezvuruzviviri mazanamapfumbamwe-neguminesere (2,918m), richimera zvimera zvinoungana kunge zvitsuwa mugwenga. Kune nzizi dziri kumaodzanyemba enzvimbo dzecherugombe. Mipata yenzizi yemukati yakaoma, kunze kwekumashure kunoita kunge kwakanayiwa, nzizi dzinesimba dzinovoneka manhambo anotevera.

Hwewa chinjirudza

 
Dhuni rejecha kuAhaggar Cultural Park crop

Nzvimbo irikuchamhembe ine hwewa hwunoshandukwa neBhahari re Medhiteriyani. Hujoto pamwedzi waNyamavhuvhu unosvika 25°C uye mumwedzi waNdira unosvika 12 ° C.

Mumakomo marefu kune chando chinotonhora uye kunogona kuwanikwa magodo emvura muzhizha raNdira asi kupisa kwacho kunokanyanya muna Chikunguru / Nyamavhuvhu.

Chamhemmbe cheAtirasi ndicho chinotanga mamiriro egwenga; hujoto hunogona kusvika pamusoro pe20 ° C muzuva rimwe. Muzhizha hujoto hwunodarika 40 ° C asi munguva yechando inodonha pasi pe ° C panguva dzeusiku.

Mvura inonaya yakanyanya kuderera: kunoita makore akateedzana pasina kana donhwe rimwe. Mumakomo eAhaggar mune puresipitesheni ishoma nekuda kwemhute, saka miti inenge yakati wandei nezvimwe zvinomera zviripo.

Matunhu eArujeriya chinjirudza

Kune nzvimbo 48 dzehutungamiriri dzinodaidzwa kuti matunhu, anowirirana zvakanyanya kumatunhu ari kune dzimwe nyika.

1 Adrar

2 Chlef

3 Laghouat

4 Oum el-Bouaghi

5 Batna

6 Béjaïa

7 Biskra

8 Béchar

9 Blida

10 Bouira

11 Tamanghasset

12 Tébessa

13 Tlemcen

14 Tiaret

15 Tizi Ouzou

16 Algiers

17 Djelfa

18 Jijel

19 Sétif

20 Saida

21 Skikda

22 Sidi Bel Abbes

23 Annaba

24 Guelma

25 Constantine

26 Médéa

27 Mostaganem

28 M'Sila

29 Mascara

30 Ouargla

31 Oran

32 El Bayadh

33 Illizi

34 Bordj Bou Arréridj

35 Boumerdès

36 El Tarf

37 Tindouf

38 Tissemsilt

39 El Oued

40 Khenchela

41 Souk Ahras

42 Tipasa

43 Mila

44 Aïn Defla

45 Naama

46 Aïn Témouchent

47 Ghardaïa

48 Relizane

MaGuta eArujeriya chinjirudza

Vanhu chinjirudza

 
Maarabhu

Vazhinji vagari vane musanganiswa weropa rweArabhu neTibheria uye mashoma eropa re Turuki neTibheria; vangangoita vese (98%) vanotevera chitendero cheUyisalama.

MaKristu vanotora huwandu 1%, kusanganisira maPurotestandi nemaKaturiki, asi vamwe vanokundikana kubuda nekuda kwekutya kutambudzwa.

Mitauro yepamutemo ndeyeChiarabhu (72%) uye Chihebheru (27-30%), asi vazhinji vacho vanotaurawo Chifurenji.

Mabviro eruzivo chinjirudza


  1. "Démographie (ONS)". ONS. 19 January 2016. Archived from the original on 6 March 2012. Retrieved 19 January 2014. 
  2. L.Carl Brown, (8 Chikunguru 2021), 'Arujeria' Yakatariswa: 12 Chikunguru 2021
  3. LLC, Forbidden Fruits (30 January 2013). iAfrica – Ancient History UNTOLD. Forbidden Fruit Books LLC.
  4. Bazina, Abdullah Salem (2010). The spread of Islam in Sub-Saharan in Africa (in Arabic). Al Manhal. ISBN 978-9796500024. Archived from the original on 16 December 2018. Retrieved 25 November 2018.
  5. al-Idrisi, Muhammad (12th century) Nuzhat al-Mushtaq
  6. Abderahman, Abderrahman (1377). History of Ibn Khaldun – Volume 6.


Utemabanze we Rudhende rweVuarabhu rweSaharawiSomarirandi

Mavuso anozivikanwa zvishoma

(Speini) Canary Islands / Ceuta / Melilla • (Putugaro) Madeira • (Furanzi) Mayotte / Réunion • (United Kingdom) Saint Helena / Ascension Island / Tristan da CunhaSahara ye Madokero

Zvisi ne Materitori ekunze