X
X (kana "x") ibhii rinobva kubumbiro remabhii eChiratini rinoshandiswa mukunyorwa mitauro zhinji pasirose richiereketwa zvakasiyana. Rinowanikwa mubumbiro remabhii eChivanhu, zvichienderana nemutauro kana mutauronyina. Bhii ra /x/ mumitauro ye Chivanhu rinowanikwa muChindau nekuti chine pesvedzero yeChinguni, pamusoro pezvo, rinogona kunge richiwanikwa mumitauronyina ye Chikaranga.
|
Mashandisirwo anoitwa X chinjirudza
Mashoko ekudzvanya chinjirudza
Mashoko ekuhhora chinjirudza
Nekuda kwe kugadzirwa kwe Standadhi Shona mabhii mazhinji anowanikwa mumitauro imwe haanyorwo sezvaanonzwika. Senge dhla- kuChikaranga, uye zve /ẋa/, iri harisi bhii rekudzvanya asi rekuhhora, kuti risiyaniswe ne /ẋa/ wekudzvanywa ringanyorwa futi sa /kġa/, do raiswa pamosoro pa /x/ raiswa kuti tikwanise kusiyanisa /xa/ wekudzvanya unowanikwa muChindau (nemitauronyina ye Chikaranga) - uye ndiwo manyorerwo ebhii iri kumimwe mitauro ye Chibantu senge Chisutu.
Senge:
- xhosa
- ẋhosa/kġosa
Mienzaniso a ẋa / kġa
- hẋada, kġada - iekspresheni rinoshandiswa munhu ashamiswa zve, kana kureva kwete.
- ẋa/kġe - pachayo anoshandiswa wo
- hẋede, kġede - ishoko rinoshandiswa munhu ashamiswa.
- ẋe/kġe - pachayo anoshandiswa
- pẋanya, pkġanya - mhando ya pwanya.
- ẋarani, kġarani - senge kuti harani.
Mashoko akabva kuChingesi chinjirudza
Mashoko akabva kuChingezi anowanikwa kuChishona anoshandisa 'x', anoshandurwa kuva na /sh/, /ks/ kana /s/.
Bhii ra ks, rinowanikwa muChishona pachinonyorwa neunyope, senge kseni (kureva kuseni), kana ksasa (kureva kusasa) uye kana jekseni (kureva jekiseni).
- oxygen - oksijeni
- axial - akiso, aksiya
Mabhi eChishona chinjirudza
tarisai futi Chishona, uye Bumbiro reMabhi eChishona