ChiIla

(runangakatsva kubva kuVaila)

Ila mutauro unowanikwa kuZambia uchitaurwa nerudzi rweBaila.

Mazwi Anotodza Shona chinjirudza

  • Ila inoti chipo (a present, gift) kureva chipo.
  • Ila inoti tuka (curse) kureva kutuka. Ila inoti mbwa (a dog) kureva imbwa.
  • Ila inoti chisekwe (wild goose) rinotaurwa mururimi rweVaila kureva sekwe.
  • Ila inoti kusamba (to bathe, wash) kureva kushamba.
  • Ila inoti nzhiba (ring-dove) kureva njiva. Ila inoti mabuzu (baobab fruit) kureva mawuyu.
  • Ila inoti makoa (cucumbers) kureva magaka. Ila inoti makamba (cassava) kureva mufarinya.
  • Ila inoti katongola (peanuts broken up, cooked with salt)) kureva nzungu dzakamenywa nokukangwa.
  • Ila inoti sulwe (hare) kureva tsuro. Ila inoti sokwe (monkey) kureva tsoko.
  • Ila inoti munyati (buffalo) kureva nyati. Ila inoti shumbwa (lion) kureva shumba.
  • Ila inoti chaminungwe (porcupine), kureva nungu. Ila inoti shempela (rhinoceros) kureva chipembere.
  • Ila inoti chibizi (zebra) kureva mbizi. Ila inoti imbeba (field rat) kureva mbeva.
  • Ila inoti chiwena (crocodile) kureva ngwena. Ila inoti inswa (termites in flying stage) kureva ishwa.
  • Ila inoti inkanga (guinea-fowl) kureva hanga. Ila inoti madiba (stone fall trap) kureva riva.
  • Ila inoti chela (to find food in the forest) kureva kuchera.
  • Ila inoti kupesa (making twine by rolling between palmed thigh) kureva kukosa mukosi.
  • Ila inoti chibia (generic name for pots) kureva hari kana mbiya.
  • Ila inoti mato (canoes) kureva bwato. Ila inoti mizhimo (ancestral spirits) kureva mudzimu.
  • Ila inoti kupwaya (to quarry, to mine) kureva kuchera Kabwe ane simbi.
  • Ila inoti kubumba (moulding) kureva kuwumba. Ila inoti imbezo (adze) kureva mbezo.
  • Ila inoti kubila (boiling) kureva kuvira.
  • Ila inoti chifudilo (smithy) kureva chipfuriro - iyi iri nzvimbo inopfurirwa nimbi.
  • Ila inoti inyundo (hammer) kureva nyundo. Ila inoti kubeza (carving) kureva kuveza.
  • Ila inoti mulomo (orifice of mouth) kureva muromo. Ila inoti kanwa (cavity of mouth) kureva mukanwa.
  • Ila inoti itama (cheek) kureva matama. Ila inoti chilevu (chin) kureva chirebvu.
  • Ila inoti mukoshi (back of neck and head) kureva gotsi.
  • Ila inoti dinso (eye) kureva ziso. Ila inoti imboni (pupil of eye) kureva mboni yeziso.
  • Ila inoti chikowe (eyebrow) kureva tsiye dzepahuma. Ila inoti inkowe (eyelash) kureva tsiye dzepaziso.
  • Ila inoti meno (teeth) kureva mazino. Ila inoti mubidi (body) kureva muviri.
  • Ila inoti tata (my father) kureva baba. Ila inoti chibunu (waist) kureva chiuno.
  • Ila inoti izhadilo (uterus) kureva chizvaro. Ila inoti mukongo (clitoris) kureva gongo.
  • Ila inoti kuboko (arm) kureva ruwoko. Ila inoti mukono (forearm) .
  • Ila inoti matako (buttocks) kureva magaro. Ila inoti inyo (anus) .
  • Ila inoti lwala (nair) kureva nzara. Ila inoti munwe (finger) kureva munwe.
  • Ila inoti mabolo (testicles) kureva machende. Ila inoti lukokola (elbow) kureva gokora.
  • Ila inoti mate (n. Saliva) kureva mate. Ila inoti lushinga (blood vessel) kureva tsinga.
  • Ila inoti chilungula (acute indigestion) kureva chirungurira.
  • Ila inoti izuba (sun) kureva zuva. Ila inoti mang'a (cracked heels) kureva man'a.
  • Ila inoti imbale (scorched shins from sitting too close to fire) kureva mbare.
  • Ila inoti lushinga (blood vessel) kureva tsinga.

Mamwe Mazwi chinjirudza

  • Ila inoti bana (children), kureva vana.
  • Ila inoti chidyanga (iron bullets) kureva bara resimbi.
  • Ila inoti menzhi (water), kureva mvura.
  • Ila inoti mukupa (fresh milk) kureva mukaka mumbishi.
  • Ila inoti lubange (hemp) - zvichida kureva mbanje? Zvichida izwi iri rinotodzana nezita rinonzi Chibange?
  • Ila inoti chinengwe (ant-bear), kureva hweru.
  • Ila inoti chilao (long temporary shelter for metal workers of Ila tribe), kureva musasa waivakirwa mhizha dzesimbi.
  • Ila inoti mushishi (bridge of nose) kureva mutandamhuno. Ila inoti mapobe (temples) kureva chavovo.
  • Ila inoti mutwi (head) kureva musoro. Ila inoti luambanyama (diaphragm).
  • Ila inoti ludila (umbilical cord). Ila inoti lukombo (umbilicus) .
  • Ila inoti boza (hair on body) kureva vhudzi remuviri wose.
  • Ila inoti malepe kana mashino (labiae) kureva matinji.
  • Ila inoti bwenze (Semen) kureva huronyo. Ila inoti luswa (menstural flow) kureva mashambo.
  • Ila inoti musamo (medicine) kureva mushonga.
  • Ila inoti fulwe (tortoise) kureva kamba.

[1]

  1. https://archive.org/details/ahandbookilalan00smitgoog/page/n5/mode/2up