Kimanda

(runangakatsva kubva kuVaManda)

Kimanda mutauro unowanikwa kuTanzania uri mugola reChiBantu.

Mazwi Akafanana neShona chinjirudza

  • Izwi rokuti mwana (child) ndiro rimwe kuShona neKimanda.
  • Izwi rokuti vana (children) ndiro rimwe kuShona neKimanda.
  • Izwi rokuti moto (fire) ndiro rimwe kuShona neKimanda.
  • Izwi rokuti moyo (heart) ndiro rimwe kuShona neKimanda.
  • Izwi rokuti nyama (meat) ndiro rimwe kuShona neKimanda.
  • Izwi rokuti mupunga (rice) ndiro rimwe kuShona neKimanda.

Mazwi Anotodza Shona chinjirudza

  • VaManda vanoti nyimbo (song) kureva chimbo.
  • VaManda vanoti livele (breast) kureva zamu.
  • VaManda vanoti mwesi (moon) kureva mwedzi.
  • VaManda vanoti nsungu (white man) kureva murungu.
  • VaManda vanoti gwa (fall) kureva kuwa.
  • VaManda vanoti kumanya (to know) kureva kuziva.
  • VaManda vanoti ndalama (money) kureva mari.
  • VaManda vanoti kujenga (to build) kureva kuvaka. Fananidza nokuti chengo.
  • VaManda vanoti mutu (head) kureva musoro.
  • VaManda vanoti dadi kana baba (father) kureva baba.
  • VaManda vanoti myaka (year) kureva gore kana mwaka.
  • VaManda vanoti pandu (place) kureva panhu.
  • VaManda vanoti ndoto (dream) kureva chiroto.
  • VaManda vanoti mugati (inside) kureva mukati.
  • VaManda vanoti nchukulu (grandson) kureva muzukuru.
  • VaManda vanoti mbuya (grandmother) kureva mbuya.
  • VaManda vanoti sukulu (grandfather) kureva sekuru.
  • VaManda vanoti yaya kana vayaya pakuwanda (maternal uncle) kureva sekuru hanzvadzi yaMai.
  • VaManda vanoti ngoyi (rope) kureva tambo.
  • VaManda vanoti lighuluvi (pig) kureva nguruve.
  • VaManda vanoti ntende kana mitende pakuwanda (medicine) kureva mushonga wekurapa.
  • VaManda vanoti ndela (root) kureva mudzi.
  • VaManda vanoti libwa (dog) kureva imbwa.
  • VaManda vanoti mata (saliva) kureva mate.
  • VaManda vanoti usipa (sardine) kureva matemba.
  • VaManda vanoti mafi (faeces) kureva dhodhi kana mavi.
  • VaManda vanoti njuchi (bees) kureva nyuchi.
  • VaManda vanoti ngwali (partridge) kureva chikwari.
  • VaManda vanoti lukama (milk) kureva p.
  • VaManda vanoti lufumbi (dust) kureva chapfumbu.
  • VaManda vanoti usipa (sardine/s). Ko zita rimuti Msipa?
  • VaManda vanoti kutola (to take) kureva kutora.
  • VaManda vanoti mugunda (farm) kureva munda.
  • VaManda vanoti mundu (person) kureva munhu.
  • VaManda vanoti undu (mankind) kureva vanhu.
  • VaManda vanoti gundu (some big or bad person) kureva zimunhu.
  • VaManda vanoti lundu (some things) kureva zvinhu.

Nhamba chinjirudza

  • VaManda vanoti -monga (one) kureva chimwe.
  • VaManda vanoti -vili (two) kureva mbiri.
  • VaManda vanoti -datu (three) kureva nhatu.
  • VaManda vanoti ncheche (four) kureva ina.
  • VaManda vanoti muhanu (five) kureva shanu.
  • VaManda vanoti ntanda (six) kureva tanhatu.
  • VaManda vanoti kumi (ten) kureva gumi.


[1]

  1. https://www.academia.edu/34789689/Grammar_and_grammaticalization_in_Manda_-_An_analysis_of_the_wider_TAM_domain_in_a_Tanzanian_Bantu_language